Common Ottoman heritage – Balkan Youth School 2019

Osmanlı Ortak Mirasımız

Trashëgimia e përbashkët osmane

20.yy boyunca Balkanlar’da Osmanlı karşıtlığı üzerinden inşa edilen ulusal kimlikleri Osmanlı-Türk-Müslümanları ötekileştirmişlerdir. Sert, dışlayıcı, nesnel bilgiden uzak, ortak tarih mirasını gündeme getirmeyen bir Osmanlı geçmişi tüm bu ulusların tarih yazıcılığı ve öğretiminde önemli yer kaplamıştır. Bunun sonucunda Balkan uluslarının Osmanlı dönemleri kendi karanlık çağları olarak kurgulanmıştır. Makedonya’da aynı şekilde bu kurguyu kullanmış Osmanlı tarihi ve dönemi ile ilgili olumsuz tarih yazıcılığı ve öğretiminde öncü ülkelerden biri olmuştur. Bu anlamda özellikle Makedon ve Arnavutlar üzerinde Osmanlı/Türk düşmanlığı, stereotipleri oluşturmuştur. Proje bu sert paradigmayı yumuşatmak yeni gelen nesillere bu tarihsel gerçekliği doğru ve nesnel bir şekilde anlatarak/göstererek, öğrencilerin en azından resmi tarih anlayışlarını sorgulayıcı bir nitelik kazanmalarını hedeflemektedir. Bunun yanında kamuoyunun Osmanlı tarihine -bilimsel araştırmaların dışında- dair inşa ettiği kalıplaşmış bakış açısı mevcudiyetinden bahsetmek mümkündür. Tarihsel gerçekliklerin dışında ötekileştiren bu söylemin zayıflatılması da gerekmektedir. Ayrıca Osmanlı tarihi ile ilgili araştırmaların azlığı, eksikliği tercüme faaliyetleri ile bir nebze canlandırılarak Osmanlı dönemine dair ortak miras söylemini desteklemek gerekmektedir. Osmanlı Ortak Mirasımız proje kapanış programı projeye destek veren kurum yöneticilerinin konuşmaları ile başladı. Açılış konuşmasını dernek başkanımız Sevba Abdula yaptı. Balkan Hayrat Vakfı adına Ahmet Hüsrev Adiloğlu, Uluslararası Balkan Üniversitesi adına Prof. Dr. Şener Bilal konuşma yaptı. Proje kapanış etkinlikleri “Osmanlı Toplumsal Sisteminin Oluşum ve Dönüşüm Esasları” başlığı ile İstanbul Medeniyet Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Gülfettin Çelik hocamızın semineri ile başladı. Seminerin sonunda projeye katkı sunan Uluslararası Balkan Üniversitesi, İstanbul Medeniyet Üniversitesi, Hayrat Balkan Vakfı kurumlarına teşekkür belgeleri dağıtıldı. Programa ayrıca Makedonya Türk Sivil Toplum Teşkilatları (MATÜSİTEB) Genel Başkanı Hüsrev Emin, İyilik Başağı Derneği Başkanı Rufat Şerifi ve sanatçı Mesut Kurtiş de iştirak etti. Osmanlı Ortak Mirasımız projesi kapsamında 11 seminer, okuma grupları, belgesel izleme, iki seviye Osmanlıca kursu, Türkiye gezisi ve Balkanlar gezisi düzenlenmiştir. Bu süreçlerin sonunda projeye katlan başarılı öğrenciler bildirilerini sundular.

Gerçekleşen seminerler:

1. İhsan Fazlıoğlu – Konu, Yöntem ve Amaç- açısından- Osmanlı Felsefe-Bilim Tarihine Bir Giriş
2. İbrahim Halil Üçer-Tanıklık, Yetkinlik ve Önderlik
3. İsmail Hakkı Kadı – Osmanlı İmparatorluğu’nun İktisadi Yapısı
4. Mehmet Akif Aydın – Osmanlı Devletinde Hukuk ve Adalet
5. Dr. Zahit Atçıl – Osmanlı’da Bürokrasi: Vezirler ve Divan
6. Prof. Dr. Feridun Emecen – Osmanlı Kuruluş Dönemi
7. Dr. Yunus Uğur – Osmanlı Şehir Tarihi
8. Doç. Dr. Gültekin Yıldız – Osmanlı Askeri Tarihi
9. Doç. Dr. Abdurrahman Atçıl – Osmanlı’da Ulema
10. Prof. Dr. Selim Karahasanoğlu – Osmanlı Kültür Tarihi
11. Prof. Dr. Gülfettin Çelik – Osmanlı Toplumsal Sisteminin Oluşum ve Dönüşüm Esasları  

Gjatë shekullit të 20-të, identitetet kombëtare të ndërtuara mbi ndjenjat antiosmane në Ballkan i margjinalizuan osmano-turqo-myslimanët. Një e kaluar osmane që ishte e ashpër, përjashtuese, larg njohurive objektive dhe që nuk solli trashëgiminë e përbashkët historike, zuri një vend të rëndësishëm në historiografinë dhe mësimdhënien e të gjithë këtyre kombeve. Si rezultat, periudhat osmane të kombeve ballkanike u trilluan si epokat e tyre të errëta. Maqedonia gjithashtu e përdori këtë trillim në të njëjtën mënyrë dhe u bë një nga vendet kryesore në historiografinë negative dhe mësimdhënien për historinë dhe periudhën osmane. Në këtë kuptim, ajo krijoi armiqësi dhe stereotipe osmane/turke, veçanërisht te maqedonasit dhe shqiptarët. Projekti synon të zbusë këtë paradigmë të ashpër, të shpjegojë/tregojë saktë dhe objektivisht këtë realitet historik brezave të rinj dhe t’u mundësojë studentëve të paktën të vënë në dyshim të kuptuarit e tyre zyrtar të historisë. Përveç kësaj, mund të flitet për ekzistencën e një perspektive stereotipike që publiku ka ndërtuar mbi historinë osmane – jashtë kërkimit shkencor. Kjo retorikë, që i largon njerëzit nga realitetet historike, duhet gjithashtu të dobësohet. Përveç kësaj, është e nevojshme të mbështetet diskursi i trashëgimisë së përbashkët të periudhës osmane duke rigjallëruar mungesën e kërkimit mbi historinë osmane me veprimtari përkthimore. Programi ynë përmbyllës i projektit të Trashëgimisë së Përbashkët Osmane filloi me fjalimet e drejtuesve të institucioneve që e mbështetën projektin. Fjalën e hapjes e mbajti kryetari i shoqatës, Sevba Abdula. Ahmet Hüsrev Adiloğlu në emër të Fondacionit Balkan Hayrat, në emër të Universitetit Ndërkombëtar Ballkanik Prof. Dr. Şener Bilal. Seminari përmbyllës i projektit u mbajt nën titullin “Parimet e Formimit dhe Transformimit të Sistemit Social Osman” nga Rektori i Universitetit Medeniyet të Stambollit, nga Prof. Dr. Gülfettin Çelik. Në fund të seminarit iu ndanë mirënjohje institucioneve që kontribuan në këtë projekt si Universiteti Ndërkombëtar Ballkanik, Universiteti Medenijet të Stambollit, Fondacionit Ballkan Hajrat. Pjesë e këtij programi ishin edhe kryetari i Unionit të Organizatave Joqeveritare Turke të Maqedonisë (MATÜSİTEB), Husrev Emin, kryetari i organizatës humanitare Kalliri i Mirësisë, Rufat Sherifi dhe kënduesi i ilahive Mesut Kurtish.   Në kuadër të projektit të Trashëgimisë së Përbashkët Otomane, u organizuan 11 seminare, grupe leximi, shikimi i dokumentarëve, një kurs dy nivelesh i gjuhës osmane, një udhëtim në Turqi dhe një udhëtim në Ballkan. Në fund të këtyre proceseve, studentët e suksesshëm që morën pjesë në projekt prezantuan punimet e tyre.

Seminaret e realizuara:

1. İhsan Fazlıoğlu – Një hyrje në historinë e filozofisë-shkencës osmane në aspektin e lëndës, metodës dhe qëllimit
2. İbrahim Halil Üçer-Dëshmia, Kompetenca dhe Udhëheqja
3. İsmail Hakkı Kadı – Struktura ekonomike e Perandorisë Osmane
4. Mehmet Akif Aydin – Ligji dhe Drejtësia në Perandorinë Osmane
5. Dr. Zahit Atçıl – Burokracia në Perandorinë Osmane: Vezirët dhe Këshilli
6. Prof. Dr. Feridun Emecen – Periudha e themelimit osman
7. Dr. Yunus Uğur – Historia e qytetit osman
8. Dr. Gültekin Yıldız – Historia ushtarake osmane
9. Dr. Abdurrahman Atçıl – Ulemaja në Perandorinë Osmane
10. Prof. Dr. Selim Karahasanoğlu – Historia e Kulturës Osmane
11. Prof. Dr. Gülfettin Çelik – Parimet e formimit dhe transformimit të sistemit shoqëror osman