Abdülfettah Rauf, 20. yüzyılın ilk iki evresinde Balkan coğrafyasında kültürel, ekonomik, siyasi iktidarlarını kaybeden Müslümanların öne çıkan isimlerinden biridir. İslam medeniyetinin bu topraklarda inşa ettiği kurumların ve zihniyetin bir temsilcisi olarak da öne çıkmaktadır. 1927-1963 sarasında kaleme aldığı şiirler ise bu topraklardan geri çekilen, izi silinmeye çalışan, ötekileştirilen tüm kültürel varlığa sahip çıkan, mücadele eden, tarihe not düşen bir manifesto niteliği de taşır. Her ne kadar 2020’lere kadar şiirlerinin çok küçük bir kısmı yayınlansa da 2016’ya kadar Abdülfettah Rauf hakkında büyük bir sessizlik vardır. 1947’deki yargılanma süreci, komünist rejiminin varlığı, İslami düşünceleri, şiirlerini Osmanlıca yazması, şiirlerinin yayınlanması konusunda irade gösterilememesi gibi süreçler bu sessizliğin ana nedenleridir. Bu çalışma Abdülfettah Rauf’un 60. ölüm yıldönümü vesilesiyle İstanbul’da icra edilen sempozyumun bildirileri üzerinden şekillenmiştir. Abdüfettah Rauf hakkında birçok yazarın katkı sunduğu akademik bir çalışma ortaya çıkmıştır.
Eserin bölümlerinden önce ilk kez Abdülfettah Rauf’a dair bir kronoloji düzenlenmiştir. Abdülfettah Rauf’un hayatındaki önemli olaylar ve tarihleri olabildiğince tespit edilmiştir.
Kitabımız giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Girişte bendeniz Vatanını kaybeden bir alim ve şair: Abdülfettah Rauf başlıklı yazı ile Abdülfettah Rauf’un düşüncesini şekillendiren süreçleri sorunsallaştırdım. Kitabın birinci bölümü yargılama ve yakın coğrafyadaki arkadaşları başlığı etrafında Zeki Gürel, Vedat Ahmed ve Selim Selimi’nin makalelerinden oluşmaktadır. Zeki Gürel, Abdülfettah Rauf Efendi ile ilgili Mahkeme Dosyası Üzerine başlıklı yazısı ile Abdülfettah Rauf’un mahkeme dosyasını, mahkeme dosyasında yer alan sorgu tutanaklarını ve iddianameyi merkeze almaktadır. Vedat Ahmed ile Selim Selimi’nin makaleleri ise Abdülfettah Rauf’un arkadaşlarını konu etmektedir. Bulgaristan Yüksek İslam Şura Başkanı Vedat S. Ahmed Fettah Efendi’nin Bulgaristanlı Bir Kalemdaşı için Yazdığı Mersiyeler ve Hatırlattıkları başlıklı yazısı ile Abdülfettah Rauf’un çok sevdiği Mehmet Fikri’yi kaleme almaktadır. Selim Selimi ise Abdülfettah Rauf’un Kosovalı dostu Fettah Efendi’nin Dava Arkadaşı Kosova-Gilanlı Haki Efendi Sermacay irdelemektedir.
İkinci bölüm Abdülfettah Rauf çalışmalarında çok önemli bir isim olan Ertuğrul Karakuş’un töreli şiir ve şairler olarak nitelendirdiği yeni bir perspektifi Abdülfettah Rauf üzerinden incelenmesini sağlamaktadır. Ertuğrul Karakuş Üsküplü Şâir Abdülfettah Rauf’un “Söztöre”si Üzerine başlıklı yazı ile bu konuyu irdelerken Abdülkadir Dağlar Üsküp’ün Töreli Şâiri Abdülfettâh Raûf’un Hâtif Mahlasıyla Söylediği Şiirler, Erhan Çapraz’da Abdülfettâh Raûf’un Şiirlerinde Töresözler başlıkları ve incelemeleriyle bu yeni teorik çerçeveye katkı sunmaktadırlar. Bu bölümde Prizrenli araştırmacı-şair Taner Güçlütürk Abdülfettah Rauf’un Eserlerinde Vatan Teması başlıklı makalesiyle Abdülfettah Rauf’un şiirlerinde vatan temasını detaylı olarak işlemektedir. Abdülfettah Rauf’un şiirlerini yayıma hazırlayan ekipte olan Emrah Gökçe ise Fettâh Efendi’nin Şiirlerinde Klâsik Edebiyat Unsurları başlıklı yazısı ile Abdülfettah Rauf’un divan şairi, klasik edebiyat ile güçlü ilişkisini ortaya çıkarmaktadır.
Üçüncü Bölüm Abdülfettah Rauf’un şirinde birçok temayı irdeleyen yazılar yer almaktadır. Şiir kitaplarını hazırlayan ekipte yer alan bir diğer isim olan Emre Aracı, “Feryâdına İkinci Bir Tûfân Şeklini Verip Çağlayan” İslâm Âlimi:Fettâh Efendi’nin Şiirlerinde Îmânî ve Kur’ânî Değerlere Atıflar başlıklı makalesi ile Abdülfettah Rauf’ta iman konularına odaklanmaktadır. Mehmet Güneş, Abdülfettah Rauf’un Şiirlerinde Rumeli’nin Tabii Güzelliğine Övgü, Kaybolan Değerlere Ağıt başlıklı yazısı Fettah Efendi’nin 1954 sonrası kaleme aldığı birçok şehri ve geçmişe olan özlemini irdelemektedir. Raşit Koç ve Mustafa Said Kıymaz ise Abdülfettah Rauf’un Şiirlerinde Kuş Metaforu ile Fettah Efendi’nin şiirinde sıklıkla yer alan mertaforlardan kuş metaforu incelenmektedir. Fettah Efendi çalışmalarının genç araştırmacıları Elif Ruşiti, Hanife Muçi, Gülden Mazreku ve Mümin Ali ise Gelenekten Moderne Fettah Efendi’nin Şiirlerinde Beşerî Aşk, Fettah Efendi Şiirlerinde İmaj ve Üsküplü Şair Abdülfettah Rauf’un Şiirlerinde İstanbul başlıklı yazılarıyla Abdülfettah Rauf’un şiirlerindeki birçok farklı temalara dikkat çekmektedirler.
